Wijnlanden
Er zijn op onze aardbol heel veel wijnproducerende landen te vinden. Ook in Nederland worden wijndruiven verbouwd door ongeveer 200 wijnboeren. De omvang hiervan valt in het niet met grote spelers als bijvoorbeeld Frankrijk en Italië, maar de kwaliteit van deze wijnen is vaak meer dan goed te noemen. De prijzen zullen vaak wel net iets hoger liggen dan die van landen met een massaproductie. Toch vind ik persoonlijk als wijnliefhebber wel dat je zeker een keer wijn van eigen bodem geproefd moet hebben.
De wijnen die in Nederland verkocht wordt komen vaak uit dezelfde bekende wijnproducerende landen. Hieronder gaan we de twaalf bekendste wijnlanden die leveren aan de Nederlandse markt bespreken. We gaan van groot naar klein, waarbij gekeken is naar de wijnproductie en niet naar de oppervlakte aan verbouwde druiven. Aangezien de opbrengst kan verschillen en druiven voor verschillende doeleinden gebruikt kunnen worden zit daar een verschil in. De drie grootste wijnlanden produceren samen meer dan de helft van alle wijn op de wereld. Het verschil tussen de bovenste drie landen is niet extreem groot en het is dan ook niet uit te sluiten dat de landen af en toe van plek kunnen wisselen.
1. Italië
Op het moment van schrijven staat Italië bovenaan de lijst als het gaat om de grootste wijnproducent ter wereld. De geschiedenis van wijn in dit land gaat dan ook helemaal terug naar de tijd van de Romeinen. Wijn is sinds die tijd in de Italiaanse samenleving verweven en niet meer weg te denken. Italië heeft een diversiteit aan bodemsoorten en klimaten en er liggen dan ook wijngaarden over het hele land verspreid in twintig verschillende wijngebieden. De bekendste hiervan zijn Veneto, Apulië, Emilia Romanga en Sicilië. Door de verschillen in deze wijngebieden is er ook een grote diversiteit aan druivenrassen te vinden in Italië en zijn ze in staat om vele verschillende smaken wijn te produceren. Bij een echte Italiaanse wijn kan men denken aan bijvoorbeeld een Chianti, Amarone of een Barolo.
2. Frankrijk
Als men aan wijn denkt, zullen veel mensen aan Frankrijk denken. Dit is ook niet gek, aangezien er veel van de meest exclusieve wijnen ter wereld uit Frankrijk komen. Daarnaast produceert Frankrijk natuurlijk ook heel veel betaalbare wijnen voor de dagelijkse consumptie. Er zijn dan ook bijna in het hele land verspreid wijngaarden te vinden. Veel van de druivenrassen die vandaag de dag gebruikt worden voor de wijnproductie hebben hun oorsprong in Frankrijk. Het is daarom ook duidelijk waarom veel wijnsoorten een Franse benaming hebben, ondanks dat ze uit een ander land komen. Een aantal bekende wijngebieden in Frankrijk zijn bijvoorbeeld de Bourgogne, Bordeaux, Languedoc-Roussilon en de Elzas. Bij een typisch Franse wijn kan men denken aan een Bordeaux wijn, Chateau en natuurlijk Champagne.
3. Spanje
Spanje is op het moment niet de grootste wijnproducent van de wereld, maar heeft wel de grootste druiventeelt. Vanwege het klimaatverschil in het noordwesten tot aan het zuiden in Spanje is het land erg geschikt voor het verbouwen van verschillende soorten druiven. De geschiedenis van wijn gaat in dit land dan ook duizenden jaren terug. Tijdens de tijd van de Romeinen waren de Spaanse zoete wijnen een gewild product. Met de eilandgroepen erbij heeft Spanje meer dan 65 wijngebieden waarvan La Rioja, La Mancha en Penedès drie bekende zijn. Spanje staat natuurlijk ook bekend om zijn Sangria. De basis van Sangria is rode wijn, likeur, mineraalwater en een flinke dosis vers fruit. De exacte recepten van Sangria willen per maker nog weleens verschillen. Spaanse rode wijnen bekend om hun stevigheid en tonen van hout en vanille, maar ook om hun fruitige karakter. Bij een typische Spaanse wijn kan men denken aan een Tempranillo, Garnacha en Rioja.
4. Verenigde Staten
Het merendeel van de wijn uit de VS komt uit Californië, maar ook in andere gebieden is de wijnbouw niet onbekend. Voor druiven die beter gedijen in een koel klimaat blijken delen van Oregon ook erg geschikt te zijn. Het verschil in klimaat en niet te vergeten de bodem waar de druif op verbouwd wordt zorgen ervoor dat wijn uit de VS vaak heel anders smaakt dan zijn tegenhangers uit Europa. Een heel goed voorbeeld hiervan is Chardonnay uit Californië. De Amerikaanse wijnproductie staat in verhouding tot Europa nog in de kinderschoenen, maar toch zijn ze in die korte tijd naar de vierde plek gestegen op de lijst van de grootste wijnproducerende landen. Het voordeel is natuurlijk ook de enorme uitgestrektheid van het land. De wijnbouw in de VS is gebaseerd op de Europese druiven die tijdens en na de kolonisatie van het continent daar heen verscheept zijn. Inmiddels komen er steeds meer kwaliteitswijnen uit de VS die vaak niet onder doen voor hun Europese tegenhangers, maar vaak net even iets anders van smaak.
5. Argentinië
Sinds 25 jaar is Argentinië zich serieus gaan richten op het produceren van wijn voor de handel. Ze zijn zich met succes gaan specialiseren in het verbouwen van de oorspronkelijk Franse druif Malbec. Het klimaat in de bergen van Argentinië bleek een ideale omgeving voor deze druivensoort. De druiven bleken hier een stuk dikker van schil en fruitiger te worden dan in Frankrijk. Na het perfectioneren van de wijn en winnen van vele prijzen, kan men gerust stellen dat Argentinië de Malbec serieus op de kaart heeft gezet. Inmiddels worden er in Argentinië ook ander soorten Europese druiven verbouwd en is de Argentijnse wijnmarkt nog steeds groeiende. Naast de Malbec staat Argentinië ook bekend om een frisse aromatische witte wijn gemaakt van de inheemse witte druif Torrontés.
6. Chili
Het binnenland van het langgerekte Chili heeft een bijzonder gunstig klimaat voor de wijnbouw. Matige regenval, veel zon en toch een verkoelende bries vanaf de stille oceaan. Spaanse kolonisten hebben de wijnbouw naar Chili gebracht, maar deze floreert eigenlijk pas echt sinds begin jaren 80. Er zijn in die tijd grote investeringen gedaan door de Chileense regering om de wijnbouw te moderniseren. Hierdoor heeft Chili op dat gebied een hele grote sprong gemaakt en zich zo ook kunnen richten op de internationale markt. Chili staat bekend om zijn smaakvolle fruitige en kruidige Carménère wijnen. De van oorsprong Franse Carménère druif is erg gevoelig voor klimaatwisselingen en doet het daarom erg goed in de Chileense valleien. Daarnaast was in de 19e eeuw de Carménère druif in Europa compleet uitgeroeid na een druifluisplaag. Naast Carménère zijn er in de loop van de tijd steeds meer Franse druivensoorten bijgekomen in Chili, waaronder de Cabernet Sauvignon en Chardonnay ook zeer succesvol bleken.
7. Australië
Sinds de jaren 70 heeft Australië behoorlijk aan de weg getimmerd als het gaat om het produceren van wijn. Ook hebben sinds die tijd wijnboeren vanuit Europa zich in Australië gevestigd om daar een eigen bedrijf te beginnen. Vandaag de dag telt Australië meer dan 60 wijngebieden waarvan de meesten in het zuidoosten en zuidwesten langs de kust te vinden zijn. Het klimaat is daar door koelere lucht vanuit het zuiden enigszins vergelijkbaar met die van het middellandse zeegebied. In het binnenland en noorden van Australië is het vaak te heet voor het verbouwen van druiven. De Australische wijnproductie is voornamelijk gebaseerd op de Franse druivenrassen, waarvan de Shyrah er met kop en schouders bovenuit steekt. Maar ook wijnen op basis van bijvoorbeeld de Cabernet Sauvignon, Merlot, Pinot Noir en Chardonnay worden volop geproduceerd. Australië staat bekend om zijn zachte en fruitige wijnen.
8. Duitsland
Er zijn in Duitsland dertien wijngebieden te vinden, waarvan de meeste in het westen langs rivieren de Rijn of Moezel en hun zijrivieren. Veel van deze wijngebieden vinden hun oorsprong in de tijd dat de Romeinen over dat gebied heersten. Op de steile oevers van de rivieren staan de druiven vaak vol in de zon en beschut tegen koude wind. Duitsland heeft een grote diversiteit aan druivensoorten die geschikt zijn voor een koel klimaat. Het merendeel daarvan zijn witte druiven, waarvan de Riesling de meest bekende is. Door het verschil in bodemsoorten ontwikkeld de Riesling zich qua smaak overal net even iets anders. Daarnaast zijn de Duitsers ook erg trots op hun versie van de Pinot Noir, die ze Spätburgunder noemen. Vroeger dachten we bij Duitse wijn al snel aan goedkope zoete wijnen onder in het schap bij de supermarkt. Alhoewel deze beslist nog te krijgen zijn is dit geen reëel beeld. De Duitse kwaliteitseisen liggen erg hoog en de wijnmakers zijn in het bezit van de beste technologieën. Duitse witte wijnen staan bekend om hun frisse en fruitige karakter en de rode wijnen zijn vaak fruitig en soepel.
9. Zuid-Afrika
Dit prachtige land met een minder mooi verleden heeft tegenwoordig een omvang van wijnbouw en wijnproductie die vergelijkbaar met die van Duitsland. De eerste wijnboeren waren Nederlandse kolonisten van het VOC die wijn moesten produceren voor de zeereizen naar Nederland. Dit gebeurde ongeveer vanaf halverwege de 17e eeuw. In de tweede helft van de 20e eeuw werd vanwege de apartheid handel vanuit Zuid-Afrika door veel landen geboycot en speelde de Zuid-Afrikaanse wijnhandel geen rol op de internationale markt. Na het afschaffen van de apartheid in de jaren 90 is de wijnproductie van Zuid-Afrika in een stroomversnelling gekomen. Veruit de meeste wijngaarden zijn in het zuidwesten van het land te vinden. Daar zorgt een koele wind vanuit het zuiden voor een ideaal klimaat en een kenmerkend zuurtje in de druiven. In de jaren 90 zijn de Zuid-Afrikaanse wijnboeren zich voornamelijk bezig gaan houden met het produceren van goedkope bulkwijnen die voor een zeer lage prijs verkocht werden. Dit laatste gebeurd tegenwoordig nog steeds, maar daarnaast zijn er tegenwoordig ook steeds meer kwaliteitswijnen uit Zuid-Afrika te vinden. De meeste wijnen worden gemaakt van de bekende Europese druivensoorten. Zuid Afrikaanse wijnen zijn vaak te herkennen aan een kenmerkend fris zuurtje.
10. Portugal
Bij steeds meer wijnliefhebbers staat Portugal hoog in het vaandel als het gaat om prachtige kwaliteitswijnen. In tegenstelling tot de veel wijnlanden richt Portugal zich voornamelijk op inheemse druivenrassen, waarvan er meer dan 500 verschillende te vinden zijn. Portugal is een langgerekt land met verschillen in klimaat en bodem, waardoor al deze verschillende druivensoorten goed gedijen. Portugese wijnen zijn identiek en worden vaak bekroond met allerlei internationale prijzen. Portugal heeft 14 wijngebieden waarvan de Douro in het noorden één van de bekendste is. In de Douro vallei worden de druiven voor portwijn verbouwd en daarnaast ook druiven voor andere wijnen. Rode wijnen uit de Douro zijn over het algemeen stevige wijnen met een kruidig karakter, terwijl de witte wijnen vaak fris en strak zijn. Een ander bekend wijngebied is de Alentejo in het zuiden van Portugal. Dit is een warm gebied waarin de druiven een lage zuurgraad ontwikkelen en de wijnen vaak een vol en fruitig karakter hebben. Van noord tot zuid wordt er in Portugal een grote diversiteit aan wijn met verschillende smaakprofielen geproduceerd. Bij een typisch Portugese wijn kan men denken aan de wijnen van Fronteira, Quinta dos Castelares en natuurlijk Portwijn.
11. Nieuw Zeeland
Na het versoepelen van strenge alcoholwetten in de jaren 60 is de wijnbouw in Nieuw Zeeland in een stroomversnelling gekomen. Dit mede dankzij Europese immigranten die daar hun geluk als wijnmaker wilden vinden. Doordat Nieuw Zeeland omgeven is door water heeft het land een zeeklimaat met veel zon, voldoende regenval en koele nachten. Het Noordereiland heeft een iets warmer klimaat dan het Zuidereiland en dat is vaak terug te herkennen in de wijn. Het warmere klimaat zorgt voor wat fruitigere wijnen, terwijl het wat koelere klimaat juist een frissere, kruidige wijn voortbrengt. De wijnbouw van Nieuw Zeeland is voornamelijk gebaseerd op de bekende Franse druivenrassen. De Sauvignon Blanc is inmiddels uitgegroeid tot het handelsmerk van Nieuw Zeeland en wordt internationaal dan ook erg gewaardeerd. Ook andere witte en rode wijnsoorten van hoge kwaliteit worden volop geproduceerd of zijn in opkomst.
12. Oostenrijk
De wijngeschiedenis van Oostenrijk gaat meer dan 2500 jaar terug naar het tijdperk van de Kelten. De wijnbouw in Oostenrijk vind voornamelijk in het oostelijke deel van het land plaats waar het klimaat vergelijkbaar is met die van de Bourgogne in Frankrijk. De bodemsoorten in de Oostenrijkse wijngebieden zijn divers en daarom geschikt voor verschillende soorten druiven en smaakvariaties. In 1985 stond Oostenrijkse wijn in een slecht daglicht doordat enkele wijnmakers hun wijn kunstmatig op smaak brachten met een antivriesmiddel. Gelukkig waren er geen slachtoffers, maar het heeft de Oostenrijkse regering wel doen besluiten een hele strenge regelgeving omtrent wijnproductie in te voeren. Mede hierdoor is de kwaliteit van Oostenrijke wijn vandaag de dag hoog te noemen. Daarnaast zijn de meeste wijnmakers in Oostenrijk “kleinschalige” bedrijven of familiebedrijven met mensen die voornamelijk oog hebben voor detail en kwaliteit. In Oostenrijk worden Franse en Duitse druivenrassen verbouwd, maar een groot deel bestaat uit inheemse soorten. Bijna 40% van de aangeplante wijndruiven bestaat uit de inheemse Grüner Veltliner. Een witte druif die een fruitige en kruidige wijn voort brengt van hoge kwaliteit en terecht Oostenrijks trots wordt genoemd. De Blauwer Zweigelt is de bekendste Oostenrijkse blauwe druif en rode wijnsoort en heeft vaak ook een fruitig en kruidig karakter. Naast droge wijnen worden er ook zoete -en dessertwijnen van hoge kwaliteit in Oostenrijk geproduceerd.
