Smaakprofielen
en bijpassend eten.
Na een korte inleiding gaan we het in dit artikel eerst in hebben over hoe je wijn het beste kan proeven. Verder onderaan de pagina bespreken we de verschillende smaakprofielen. Mocht je liever rechtstreeks naar de smaakprofielen willen gaan, kan dat via de onderstaande links:
Wijn wordt vaak onderverdeeld in verschillende smaakcategorieën. Dit kan erg gemakkelijk zijn bij het vinden van jouw favoriete soort wijn. Deze smaakprofielen worden door websites en winkels soms op verschillende manieren omschreven, maar er wordt vaak hetzelfde mee bedoeld. Om deze smaakprofielen te kunnen omschrijven zullen we dus ergens een keuze moeten maken in onze te gebruiken woorden en de hoeveelheid aan smaakprofielen. Bij het opstellen van te veel smaakprofielen is het overzicht voor de meeste mensen al snel verdwenen. Natuurlijk kan het voorkomen dat een wijn tussen twee verschillende smaakprofielen in valt. In dat geval zal deze meestal ingedeeld worden daar waar de smaak het dichtste in de buurt ligt. In de beschrijving van de wijn zal dan duidelijk worden dat deze wijn ook enkele andere karaktereigenschappen heeft.
Wijn proeven doe je zo
Juiste volgorde
Om verschillende smaakprofielen te kunnen herkennen is het belangrijk om de wijn goed te kunnen proeven. We gaan het daarom eerst hebben over hoe je dit op de beste manier kan doen. Mocht u verschillende soorten wijn achter elkaar willen proeven is het belangrijk dat u de wijn van licht naar zwaar gaat proeven zodat de afdronk van de voorgaande wijn de volgende wijn niet overtroeft waardoor deze niet tot zijn recht komt. Tussendoor kunt u uw smaak enigszins neutraliseren door het drinken van een beetje water of het eten van een klein stukje brood. De volgorde waarop de smaakprofielen op deze website beschreven staan is in principe ook een verstandige volgorde om de wijnen te proeven. Een uitzondering hier op zijn hele zoete wijnen die ook als dessertwijn omschreven worden. Vanwege hun heftige zoete smaak is het beste als deze het laatste gedronken worden. Tijdens het proeven van wijn kan het eten van een bijpassend hapje de wijn heel anders en vaak beter tot zijn recht laten komen.
Geuren en kleuren
Aangezien een smaakprofiel vaak gepaard gaat met een kenmerkende kleur kan het goed bekijken van de wijn al het een en ander verraden. Daarnaast is de geur van de wijn natuurlijk erg belangrijk. Zonder geur geen smaak! Om de wijn effectief te kunnen ruiken is het verstandig om de wijn eerst in het glas rond te walsen, zodat de aroma’s beter vrij komen. De gemakkelijkste manier hiervoor is door je wijnglas aan de steel vast te houden en op een tafel te zetten. Draai vervolgens kleine rondjes met het glas. Bij een wijn met rijke aroma’s zult u het verschil zeker merken. Na het walsen stop je je neus letterlijk in het glas en ruik je aan de wijn. Dit mag gerust krachtig gebeuren, maar niet te lang achter elkaar. In de meest gevallen zul je de aroma’s dan niet meer kunnen onderscheiden en/of de alcoholgeur gaat overheersen. Zoals we in het artikel over rode wijn al omschreven hebben, zijn de aroma’s die in een wijn herkend worden een gemakkelijke manier om de wijn te kunnen omschrijven. Houdt er dus rekening mee dat niet iedereen dezelfde aroma’s in een wijn herkent.
Lekker slurpen
Normaal gesproken wordt slurpen als onbeschoft gezien. Toch wil ik u adviseren om tijdens het proeven van wijn even onbeschoft te zijn. Neem een kleine slok wijn in uw mond en zuig vervolgens gedurende een paar seconden lucht tussen uw tanden door naar binnen. Hierdoor gaat de wijn als het ware rond borrelen in uw mond. Hierdoor worden alle delen van uw tong goed geraakt door de wijn, waardoor de smaakbeleving net even iets intenser wordt. Mocht u echt niet willen of kunnen slurpen, kunt u ook gedurende een paar seconden een kauwbeweging maken met uw mond. Deze manier vind ik persoonlijk wel een stuk minder effectief. Bij het enkel proeven van wijn kunt u er voor kiezen om de wijn na het slurpen of kauwen weer uit te spugen. Zeker als er vele wijnen geproefd gaan worden kan dit een verstandige keuze zijn.
De smaakprofielen
Witte wijn
Fris en strak
- Een jonge wijn met een heldere lichte kleur
- Frisse en fruitige aroma’s en smaken
- Strak mondgevoel
- Tonen van bijvoorbeeld citrusvruchten, appels, aardbijen en andere frisse fruitsoorten.
- Lekker bij frisse salades, asperges of zalm
- Bijvoorbeeld: Sauvignon Blanc
Droog en zacht
- Volle wijn met heldere gouden kleur, vaak op hout gerijpt
- Romige en fruitige geur
- Zacht mondgevoel, niet te veel zuren
- Tonen van bijvoorbeeld bloemen, gele appel, perzik en vanille
- Lekker bij vis, gevogelte, rijke salades en biefstuk
- Bijvoorbeeld: Californische Chardonnay
Droog en krachtig
- Rijk aan aroma’s, lichtgeel tot goudgeel van kleur
- Geuren van kruiden en rijp tropisch fruit
- Intens mondgevoel met een lange afdronk
- Tonen van bijvoorbeeld kruiden, hout, mango, meloen en ander tropisch fruit
- Lekker bij gebakken vis, kalfsvlees en volle kazen
- Bijvoorbeeld: droge Gewürztraminer (er zijn ook zoete Gewürztraminers)
Zoet / dessertwijn
- Volle zoete wijnen met vaak een kleur van stro en een lichte gouden gloed
- Rijk aan zoete geuren
- Zacht mondgevoel
- Tonen van bijvoorbeeld honing, marmelade en overrijp fruit
- Lekker bij oude kazen, schimmelkaas en chocoladedesserts
- Bijvoorbeeld: Moscato
Fris en strak
- Een jonge wijn met een heldere lichte kleur
- Frisse en fruitige aroma’s en smaken
- Strak mondgevoel
- Tonen van bijvoorbeeld citrusvruchten, appels, aardbijen en andere frisse fruitsoorten.
- Lekker bij frisse salades, asperges of zalm
- Bijvoorbeeld: Sauvignon Blanc
Droog en zacht
- Volle wijn met heldere gouden kleur, vaak op hout gerijpt
- Romige en fruitige geur
- Zacht mondgevoel, niet te veel zuren
- Tonen van bijvoorbeeld bloemen, gele appel, perzik en vanille
- Lekker bij vis, gevogelte, rijke salades en biefstuk
- Bijvoorbeeld: Californische Chardonnay
Droog en krachtig
- Rijk aan aroma’s, lichtgeel tot goudgeel van kleur
- Geuren van kruiden en rijp tropisch fruit
- Intens mondgevoel met een lange afdronk
- Tonen van bijvoorbeeld kruiden, hout, mango, meloen en ander tropisch fruit
- Lekker bij gebakken vis, kalfsvlees en volle kazen
- Bijvoorbeeld: droge Gewürztraminer (er zijn ook zoete Gewürztraminers)
Zoet / dessertwijn
- Volle zoete wijnen met vaak een kleur van stro en een lichte gouden gloed
- Rijk aan zoete geuren
- Zacht mondgevoel
- Tonen van bijvoorbeeld honing, marmelade en overrijp fruit
- Lekker bij oude kazen, schimmelkaas en chocoladedesserts
- Bijvoorbeeld: Moscato
Rode wijn
Soepel en fruitig
- Jonge gemakkelijke wijn, licht rood van kleur in verhouding tot andere rode wijnen
- Aroma’s van fruit en lichte kruiden
- Soepel in de mond door subtiele smaken
- Tonen van bijvoorbeeld vers fruit en groene tuinkruiden
- Lekker bij gevogelte, pasta met blanke sauzen, ovengroenten en jonge kazen
- Bijvoorbeeld: Merlot
Vol en rond
- Volle wijnen met een donkere, vaak paarse kleur.
- Geuren van donkere bosvruchten en kruiden
- Zacht in de mond, maar toch zeer vol van smaak
- Tonen van bijvoorbeeld bramen, zwarte bessen, kruidnagel, hout en vanille
- Lekker bij gegrild vlees, biefstuk, pasta’s met rode sauzen en kruidige gerechten
- Bijvoorbeeld: Cabernet Sauvignon
Complex en krachtig
- Complexe wijnen met vaak een diep rode kleur
- Intense en brede aroma’s
- Complex en rijk aan smaken met een zeer lange afdronk
- Tonen van bijvoorbeeld: rijpe pruimen, peper, gerookt hout, laurier, tabak, kruiden en specerijen.
- Lekker bij kalfsoester, wildschotels, stoofvlees en belegen kazen
- Bijvoorbeeld: Barolo
Soepel en fruitig
- Jonge gemakkelijke wijn, licht rood van kleur in verhouding tot andere rode wijnen
- Aroma’s van fruit en lichte kruiden
- Soepel in de mond door subtiele smaken
- Tonen van bijvoorbeeld vers fruit en groene tuinkruiden
- Lekker bij gevogelte, pasta met blanke sauzen, ovengroenten en jonge kazen
- Bijvoorbeeld: Merlot
Vol en rond
- Volle wijnen met een donkere, vaak paarse kleur.
- Geuren van donkere bosvruchten en kruiden
- Zacht in de mond, maar toch zeer vol van smaak
- Tonen van bijvoorbeeld bramen, zwarte bessen, kruidnagel, hout en vanille
- Lekker bij gegrild vlees, biefstuk, pasta’s met rode sauzen en kruidige gerechten
- Bijvoorbeeld: Cabernet Sauvignon
Complex en krachtig
- Complexe wijnen met vaak een diep rode kleur
- Intense en brede aroma’s
- Complex en rijk aan smaken met een zeer lange afdronk
- Tonen van bijvoorbeeld: rijpe pruimen, peper, gerookt hout, laurier, tabak, kruiden en specerijen.
- Lekker bij kalfsoester, wildschotels, stoofvlees en belegen kazen
- Bijvoorbeeld: Barolo
Rosé wijn
Fris en droog
- Gemakkelijke frisse wijn, licht van kleur
- Aroma’s van zomerfruit en lichte kruiden
- Strak mondgevoel met subtiele smaken
- Tonen van bijvoorbeeld: aardbeien, perziken, frambozen en peren
- Lekker bij mosselen, garnalen, kip, risotto, frisse salades en gegrilde courgette
- Bijvoorbeeld: Rosato
Rijk en fruitig
- Rijk aan smaak met een dieproze kleur
- Zoete geuren van rijp rood fruit en soms lichte kruiden
- Zacht maar vol van smaak met een lange afdronk
- Tonen van bijvoorbeeld aardbeien, aalbessen, frambozen en subtiel peper
- Lekker bij barbecue, feta, zomerse salades en visgerechten
- Bijvoorbeeld: Grenache rosé
Fris en droog
- Gemakkelijke frisse wijn, licht van kleur
- Aroma’s van zomerfruit en lichte kruiden
- Strak mondgevoel met subtiele smaken
- Tonen van bijvoorbeeld: aardbeien, perziken, frambozen en peren
- Lekker bij mosselen, garnalen, kip, risotto, frisse salades en gegrilde courgette
- Bijvoorbeeld: Rosato
Rijk en fruitig
- Rijk aan smaak met een dieproze kleur
- Zoete geuren van rijp rood fruit en soms lichte kruiden
- Zacht maar vol van smaak met een lange afdronk
- Tonen van bijvoorbeeld aardbeien, aalbessen, frambozen en subtiel peper
- Lekker bij barbecue, feta, zomerse salades en visgerechten
- Bijvoorbeeld: Grenache rosé
Portwijn
Witte port
- Aromatische portwijn, licht tot licht goud van kleur
- Zoete fruitige aroma’s
- Van mierenzoet tot enigszins droog te krijgen
- Tonen van bijvoorbeeld abrikozen, rozijnen, dadels en gebakken appelen
- Lekker voor het diner, maar ook bij het dessert samen met bijvoorbeeld citroenijs.
- Advies serveertemperatuur: 8 graden
Rosé port
- Frisse portwijn, lichtroze van kleur
- Fruitige aroma’s
- Fris maar toch vol van smaak
- Tonen van bijvoorbeeld aardbeien, bessencompote, frambozen en karamel
- Lekker als zomerdrank (mits goed gekoeld)
- Advies serveertemperatuur: 4 graden
Tawny port
- Een complexe op hout gerijpte port met een rood bruine/oranje kleur
- Brede zoete aroma’s van fruit en kruiden
- Zacht en zoet, maar zeer rijk aan smaken
- Tonen van bijvoorbeeld frambozen, karamel, chocolade, vijgen, vanille, hout en kaneel.
- Lekker als dessert op zich, maar ook bij bijvoorbeeld amandeltaart, vijgen en rijpe kazen
- Advies serveertemperatuur: 12 graden
Ruby port
- Gemakkelijke jonge port met een dieprode kleur, in stalen vaten gerijpt
- Geuren van rijpe bosvruchten
- Zoet en zeer fruitig
- Tonen van bijvoorbeeld rijpe bramen, frambozen en overrijpe bosbessen
- Lekker voor of na het eten, maar ook bij bijvoorbeeld belegen en oude kazen
- Advies serveertemperatuur: 14 graden
Witte port
- Aromatische portwijn, licht tot licht goud van kleur
- Zoete fruitige aroma’s
- Van mierenzoet tot enigszins droog te krijgen
- Tonen van bijvoorbeeld abrikozen, rozijnen, dadels en gebakken appelen
- Lekker voor het diner, maar ook bij het dessert samen met bijvoorbeeld citroenijs.
- Advies serveertemperatuur: 8 graden
Rosé port
- Frisse portwijn, lichtroze van kleur
- Fruitige aroma’s
- Fris maar toch vol van smaak
- Tonen van bijvoorbeeld aardbeien, bessencompote, frambozen en karamel
- Lekker als zomerdrank (mits goed gekoeld)
- Advies serveertemperatuur: 4 graden
Ruby port
- Gemakkelijke jonge port met een dieprode kleur, in stalen vaten gerijpt
- Geuren van rijpe bosvruchten
- Zoet en zeer fruitig
- Tonen van bijvoorbeeld rijpe bramen, frambozen en overrijpe bosbessen
- Lekker voor of na het eten, maar ook bij bijvoorbeeld belegen en oude kazen
- Advies serveertemperatuur: 14 graden
Tawny port
- Een complexe op hout gerijpte port met een rood bruine/oranje kleur
- Brede zoete aroma’s van fruit en kruiden
- Zacht en zoet, maar zeer rijk aan smaken
- Tonen van bijvoorbeeld frambozen, karamel, chocolade, vijgen, vanille, hout en kaneel.
- Lekker als dessert op zich, maar ook bij bijvoorbeeld amandeltaart, vijgen en rijpe kazen
- Advies serveertemperatuur: 12 graden
Vintage port
- Een in de fles gerijpte portwijn met een dieprode kleur. Betstaat enkel uit kwaliteitsdruiven van één goed oogstjaar.
- Intense zoete aroma’s van rijp fruit
- Vol van smaak en rijk aan tannine met een lange afdronk
- Tonen van bijvoorbeeld rijpe bosbessen, zwarte kersen, bramen, bloemen, munt en chocolade
- Lekker als afsluiter van een bijzonder diner, maar ook bij bijvoorbeeld chocolademousse en oude kazen
- Advies serveertemperatuur: 12 graden
Colheita port
Een Colheita is grotendeels hetzelfde als een Tawny portwijn en wordt minimaal zeven jaar op eikenhouten vaten gerijpt. Het grote verschil is dat er net als bij een Vintage port enkel kwaliteitsdruiven van één oogstjaar worden gebruikt. Soms worden er ook rosé of witte Colheita portwijnen gemaakt.
